Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Damisello
Orchis olbiensis
Orchidaceae
Nom en français : Orchis d'Hyères.
Descripcioun :La damisello es un Orchis pulèu pichot que trachis dins li garrigo e li tepiero seco de nòsti colo. Fai ges de casque e se recounèis à sa labreto di tres partido e subretout à soun long esperoun que fai mai qu'un cop e meje la labreto (au contro de Orchis mascula). Lou noum sèmblo veni de la flour finamen tacado. Coumpara emé l'erbo-de-la-pandecouso, que ié sèmblo, pamens èi pu mountagnouso e pu grosso.
Usanço :A bessai li mémi prouprieta que l'erbo de-la-pandecousto, Orchis mascula.
Port : Erbo
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Orchis
Famiho : Orchidaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 12 à 18 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado :
Vo
Mars à abriéu
Liò : Tepiero seco
- Garrigo
- Roucaio
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Orchis olbiensis Reut. ex Gren., 1859